maandag 28 oktober 2013

Barre Keestocht En Slagroom Voor Humberto Tan

humberto tan

bossche bol
een dag nadat ik mijn advertentie had geplaatst werd ik gebeld door mijn moeder. ze zei: kees je mag bij humberto tan op verjaardag komen. toen verbaasde me dat nog, waarom zou iemand eigenlijk een vreemde uitnodigen, waarom zou humberto tan een vreemde uitnodigen op zijn verjaardag. ik ben er nog steeds niet helemaal achter. sommigen smeken me zelfs of ik alsjeblieft langs wil komen.  ik krijg wel de indruk dat ik hier en daar gezien word als een clown of een rariteit als een grappig mongooltje bijna. ongetwijfeld heb ik het daar zelf naar gemaakt, en toen ik vorige week een slagroomtoupet voor humberto tan zat te maken, terwijl ik verder helemaal niet wist waar hij zijn verjaardag vierde, en of ik wel echt uitgenodigd was, en of die honderden andere uitnodigingen wel oprecht zijn, en hoe ik dit in vredesnaam ga volhouden iedere week een verjaardag-  

volgens mij was humberto tan dolblij met zijn slagroom. en dat is waar het om gaat. de verjaardag draait niet om mij, niet om iemand, maar om de mensen samen. hoe ze met elkaar omgaan. kijk. als je per ongeluk ineens een hype bent, wordt je door honderden blikken verschillend gezien en besproken, men gaat met je naam aan de haal en daar kun je nauwelijks iets aan doen. maar dat zijn allemaal interpretaties, die niet per se iets met mij of mijn opvattingen te maken hebben. misschien zou je mijn eigen interesse in verjaardagen zelfs kunnen zien als slechts één van de vele verklaringen waarom iemand naar verjaardagen zou gaan. zo zouden we gezamenlijk kunnen kijken: niet naar wie ik nou werkelijk ben maar naar hoe dat beeld ontstaat. en vooral: naar hoe we allemaal naar verjaardagen gaan.


ik kwam humberto tan toevallig tegen op straat. achteraf wist ik niet helemaal zeker of het humberto wel was, maar misschien maakt dat dus niet uit. uiteindelijk is iedereen een bossche bol op zijn verjaardag. 


resultaat van de keestocht

grofcadeau
zaterdag ben ik op verjaardag geweest bij tobias in utrecht. hij vertelde me over een heel wezenlijk en herkenbaar probleem: het cadeau. ‘Ik weet nooit de juiste reactie te geven op datgeen wat mij wordt geschonken. Vaak omdat de geschonken cadeau’s uiteindelijk in de vuilnisbak verdwijnen.’ vorig jaar kreeg tobias een afschuwlijke wandklok van ongeveer anderhalve meter, waar hij braaf voor bedankte, maar ‘mijn geweten staat me meestal pas na enkele maanden toe om zo’n cadeau weg te gooien.’

ik wilde tobias iets geven voor zijn verjaardag dat hij meteen weg kon gooien. zo van: alsjeblieft, bedankt en dat het dan direct in de vuilnisbak verdwijnt. of dat het zelfs niet eens mee naar binnen hoeft, maar gewoon buiten bij het grofvuil kan blijven staan. vroeger werden mijn presenten op een speciale plaats in de kamer uitgestald. voor tobias zag ik de container als cadeautafel voor me: een feestelijke sculptuur op de stoep en dat als tobias maandagochtend wakker wordt, hij uit het raam kan toezien hoe het door verraste vuilnismannen voor hem opgeruimd wordt.


als je een cadeau geeft dat moet worden weggegooid, wordt het gebaar belangrijker dan de materieële waarde van het geschenk. volgens mij is dat een veel oorspronkelijker betekenis van het verjaardagscadeau: laten zien dat je iemand iets gunt, altijd, omdat diegene veel voor je betekent. het cadeau is een symbool voor de onvoorwaardelijke gift, geen verplichting of regel, geen wedstrijd en al helemaal geen flauwe grap. het weggooien van geschenken kan een ritueel worden, eenmalig als het uitblazen van de kaarsen, een soort schoon schip maken maar bovenal een metaforiese blijk van toewijding aan de jarige. 

om half zes ging ik op de fiets naar utrecht. vijf uur later kwam ik aan en gelukkig was het cadeau toen nog helemaal heel.


ik vond dat het cadeau zo groot lelijk en onhandig mogelijk moest zijn. want hoe meer moeite het me zou kosten om het geschenk in utrecht te krijgen, hoe leuker het was om weg te gooien. zo ga je het gebaar goed te begrijpen, als heel veel moeite volkomen zinloos lijkt. na de reis zie je zelf in waartoe je voor iemand in staat bent. dat voelt goed. je kunt iemand een duur horloge geven en zeggen: kijk je betekent heel veel voor me. je kunt ook niets geven maar zelf geloofwaardig zijn en zeggen: ik voel aan mijn verkrampte benen dat je veel voor me betekent.

op een gegeven moment, hier ongeveer, dacht ik niet dat ik ooit nog in utrecht aan zou komen. rechts van het kanaal fietsen is donker en leeg en lang, ik heb nog nooit zoveel zin gehad in een verjaardag: ik wilde mensen zien, in een kring voor mijn part en ik had honger, een vies blokje kaas zou me verwarmen dacht ik. misschien moeten mensen voordat ze op verjaardag gaan eerst een zekere ellende doorstaan, als ritueel, zodat ze werkelijk blij zijn als ze elkaar dan eindelijk zien. 

het cadeau werd niet zomaar aan de weg gezet hoewel ik dat geen probleem had gevonden. nee, het cadeau werd in stukken gebroken en via de trap naar het balkon gesjouwd om het daar naar beneden te gooien. 

hier zie je hoe tobias door de keuken ploegt alvorens de spreekwoordelijke kaarsen uit te blazen. 

tussen de natte was door werden onder andere een bank, kapotte tuinstoelen, een stuk ingepakt laminaatvloer en allerhande kasten naar beneden geworpen.

de buren vonden het niet erg maar ze moesten wel uitkijken dat er geen brokstukken geschenk op hun hoofd terecht kwamen.

en zo eindigde het cadeau voor tobias en al had ik misschien gehoopt dat de restanten er iets feestelijker uit zouden zien, tobias was in ieder geval blij dat hij gewoon een keer iets weg kon smijten op zijn verjaardag. inmiddels voel ik me weer erg goed en ik heb weer veel zin in verjaardagen. soms moet je jezelf even flink kwellen om iets beters te bereiken.

maandag 21 oktober 2013

Keesbaard


ziek en kalm
zaterdag ben ik op verjaardag geweest bij maria. zij was de allereerste die me een uitnodiging stuurde vorige week en ze leek me erg aardig wat ze ook was. hoewel ik die ochtend erg ziek geworden ben (altijd gehad op feestdagen, altijd ziek, teveel spanning en vol verwachting, uiteindelijk steeds weer met harde koorts op een pepernoot zuigend in een hoek van de bank) ging het erg goed en ik heb echt een behaaglijke avond beleefd. je zou denken dat een verjaardag waar je helemaal niemand kent moeilijker is dan een verjaardag waar je nog wel iemand hebt om je aan vast te klampen, maar eigenlijk was ik bij maria veel rustiger dan anders op een verjaardag. waarschijnlijk omdat ik van deze mensen uiteindelijk net zo weinig wist als van mijn eigen familie of zelfs van sommige vrienden. het aangename verschil zat er zaterdag in dat ik niet hoefde te doen alsof ik de mensen wel kende. ik merkte het meteen bij binnenkomst, ik bleef even in het midden van de kamer staan rondkijken en toen ging ik zitten op een stoel die nog vrij was, zonder dat ik een akelig veelbetekenende keuze tussen de aanwezigen hoefde te maken. misschien was het voor mij wel het mooiste moment aan de hele verjaardag: toen ik naast de man met de gele stropdas ging zitten en we keken elkaar aan, het had een oom kunnen zijn bijvoorbeeld die dan zou vragen hoe het op school ging, maar de man en ik we zeiden gewoon niets, alsof we beiden aanvoelden dat er soms ook even gezwegen kan worden helemaal als iemand net binnenkomt en nog even wil wennen aan de omgeving. ik voelde me welkom omdat ik met rust met gelaten werd, niet omdat er voortdurend vriendelijk maar formeel naar me geïnformeerd werd.

hier zit ik naast arie de pasta te eten die de zus van maria gemaakt had. alles werd zelfgemaakt.
van de cocktails tot de goddelijke notentaart naar duits moederrecept en de bessenjam zelfs.

geen voorgesneden kaas met vlaggetjes maar stevige stinkkaas die toch erg lekker was.
op de achtergrond zie je hoe de pasta in lappen aan een kleerhanger werd uitgehangen.

een grote verscheidenheid aan mensen in een kleine kamer, zoals je hier goed kunt zien. een mogelijk
levensgevaarlijke combinatie als je het mij vraagt, maar zaterdag was het juist heel interessant en gezellig. 

baarden
ik krijg veel reacties van mensen die zich in mijn probleem herkennen. het doet me heel erg goed om te lezen het begrip en hoe zij ermee omgaan. dat sterkt me in het gevoel dat mijn verzoek helemaal niet zo vreemd is, want daar werd ik de afgelopen week verwarrend veel van beschuldigd. maria stuurde me vorige week een bericht waarin ze me vertelde over haar methode om verjaardagen door te komen: "Ik ga er naar toe, kijk om me heen, zie een fles champagne en een man met een baard en besluit de fles champagne samen met de man met de baard op te drinken. Gegarandeerd een leuke avond. Zijn er geen mannen met baarden of is er überhaupt geen drank aanwezig? Dan verdwijn ik weer." maria beschreef ook een soort emotie die we in nederland niet goed meer kennen maar in japan kennen ze dat nog wel: "namelijk een geborgen gevoel dat erg aan de kindheid herinnert. Iets dat ik bijvoorbeeld ervaar als iemand anders mijn mouwen opstroopt. Als ik 's ochtends wakker en mijn kamer hangt vol met vlaggetjes voel ik dat ook."

ik heb in mijn advertentie beloofd om een cadeau mee te brengen als ik op verjaardag kom. voor de verjaardag van maria heb ik voor iedereen een baard gemaakt, verknipt uit mijn eigen oude kinderkleren, zodat er een overvloed aan mannen met baarden zou zijn met wie ze op haar eigen verjaardag champagne zou kunnen drinken. bovendien dacht ik dat je je door het dragen van een zelfgemaakte baard zowel een beetje kind als wijzer volwassen zou voelen, een omschrijving die toevallig misschien wel heel dicht in de buurt komt van het typische verjaardagsgemoed.

een gesprek verandert wanneer je allebei een baard draagt, omdat je een beetje een ander bent. iemand die niet per se dicht bij de feiten over zijn eigen leven hoeft te blijven maar ze naar keuze kan aanvullen met verbeelde baardervaringen. als een verjaardag plezierig moet zijn, waarom wordt dezelfde kaaldagelijkse gespreksstof dan steeds herhaald, waarom word er niet gefantaseerd en herrie gemaakt, de waarheid met een zoutvaatje en wees maar eens een schipper en de kleerhanger daar een draak. 


de jarige maria. deze jurk heeft ze ook cadeau gekregen. op de foto kun je zien hoe ze
met speciaal daarvoor bestemde handschoenen ingesnoerd wordt.

het lijkt misschien alsof er een plak kaas in de baard van deze man kleeft. daar kun je dan bijvoorbeeld een gesprek over voeren, zo van: zeg waarom heeft u eigenlijk een plak kaas om uw mond heen geplakt. geef daar maar eens een goed antwoord op. 

ik zou tevens een oplossing voor het zwartepietprobleem willen indienen. als we nu eens net zoveel sinterklazen laten rondlopen als zwarte pieten. dan staat het sinterklaasfeest voortaan voor een goede samenwerking met de gekleurde medemens, en denkt niemand meer aan slavernij of onderdrukking door een oude vent met een stinkende baard. 

een mooiere eerste verjaardag kon ik me niet wensen geloof ik. 
hier kun je goed zien dat je nog veel van jezelf behoudt als je een baard/vermomming opplakt.
ik vond het bijna schokkend hoe een vrouw met zo'n volle baard zo sexy wist te blijven. 
ik heb een fijne verjaardag beleefd. inmiddels ben ik helaas wel behoorlijk uitgeteld en afgebroken, door alle ophef vorige week ook, doodziek maar daar kom ik wel weer bovenop. het is ook al rustiger met de media enzo, geen cameraploegen meer in de straat. ik kijk uit naar komende zaterdag, dan ga ik weer bij iemand op verjaardag.

donderdag 17 oktober 2013

Jarig

hallo allemaal. ik krijg veel reacties op mijn vraag of ik bij mensen een verjaardag mag komen vieren. alleen al dit weekend zijn er ruim zestig verjaardagen waar ik me bij aan zou mogen sluiten. bedankt ik vind dit heel bijzonder geloof ik, leuk en behoorlijk verwarrend allemaal. mensen bellen me regelmatig op met de vraag: kees waarom heb je de betreffende advertentie geplaatst. er zijn ook veel televisieprogramma's die met me mee willen naar verjaardagen. maar dan zou ik het middelpunt zijn, de jarige als het ware, terwijl ik dat juist zo moeilijk vind. daarom ben ik dit onderzoek begonnen, zodat ik me er voorzichtig maar zeker in zou kunnen oefenen. de laatste dagen ben ik echter al jariger dan ooit tevoren. 

ik heb verjaardagsbezoek altijd lastig gevonden, en jarig zijn nog zwaarder. ik voel me bij dergelijke gelegenheden gedwongen iemand te zijn die ik niet volledig ben, dat wil zeggen: het feestvarken de verre vriend of de achterlijke neef bijvoorbeeld. een verjaardag is een plaats waar dingen moeten omdat ze zo horen, omdat ze al jaren zo gaan. daar kan ik niet zomaar tegen. ik wil geen taart eten omdat je nu eenmaal taart eet op een verjaardag. ik kan geen slingers aanzien waar geen overtuiging van afstraalt. ik vier mijn verjaardag niet zolang het van mij verwacht wordt. jarig ben je niet zelf, maar voor de ander, daar lijkt het op.

ik wilde hier iets mee beginnen. ook al ben ik jarig, toch vier ik mijn verjaardag. dat motto wil zeggen: al heb ik er niets aan kunnen doen, al is het me onvrijwillig aangedaan, toch doe ik alsof ik er het er volledig mee eens ben. net als het leven kun je een verjaardag ontvluchten of lijdzaam en gekweld droevig beroerd ondergaan, maar je kunt het je ook eigen maken, ervoor zorgen dat het voelt alsof je er volledig voor bent gegaan, dat dit precies is wat je wilt, iedere dag weer, een groot feest, ja: een verjaardag.

ik heb mijn advertentie geplaatst omdat een verjaardag zich goed leent voor onderzoek naar bepaalde lamlendig vanzelfsprekende gebruiken, strenge regels zo je wilt zelfs: gespreksstof muziek hapjes. en het onvermogen om daar openhartig aan te twijfelen omdat het tenslotte feest is. ik hoop dat ik door veel verjaardagen bij te wonen een inzicht kan krijgen in hoe men denkt dat een verjaardag hoort, en daar loodrecht op een antwoord op de vraag te vinden hoe een verjaardag oprecht plezierig kan zijn. dit is een persoonlijk onderzoek. ik wil erachter komen hoe ik mezelf op een verjaardag kan vermaken. en daarop voortbordurend voortslingermakend: hoe ik in alles waarmee ik noodgewdongen zit opgescheept mijn eigen overtuiging kan vinden.

er zijn mensen die denken dat het treurig is de dagen dat ik alleen in mijn kamer jarig was. integendeel, ik word iedere 5 maart wakker en dan voel ik me jarig en dan haal ik lekkere dingen in huis en zit ik helemaal zelf te genieten van iets waar ik helemaal niets voor heb hoeven doen en dan zwelg ik zelfs een beetje bij het idee dat ik mijn verjaardag niet vier met allerlei familieleden of vrienden die me allemaal geen bal interesseren. ik ben dan jarig zoals ik dat wil.

ook al ben ik jarig, toch vier ik mijn verjaardag. en iedereen bij wie ik het komende jaar op visite ben geweest wordt uitgenodigd. er moet nu eenmaal taart geserveerd worden, maar ik zal ervoor zorgen dat het taarten zijn waar ik achtersta. ik zal slingers maken die wezenlijk feestelijk zijn. de verjaardag zal weer leuk en oprecht zijn in plaats van een uitgekauwde dodelijk ongemakkelijke pijnlijk stinkende berg van gewoonten.

hoewel ik redelijk tegen al de verjaardagen waarvoor ik ben uitgenodigd opzie zal ik er zijn en ik hoop dat we het samen leuk kunnen maken. komende zaterdag is de eerste. vanaf dan kies ik iedere week een verjaardag uit. ik zal op deze pagina vertellen hoe het is gegaan en dan kun je zien hoe langzaam maar hopelijk zeker mijn eigen verjaardag vorm zal krijgen. dat hoop ik echt.

vriendelijke groeten,

kees de haan